आजकाल, उच्च रक्तदाब आणि हृदयरोग ज्या वेगाने वाढत आहेत ते तितकेच महत्त्वाचे आहे, म्हणून खबरदारी घेणे आणि त्याचे सर्व घटक लक्षात ठेवणे आणि समजून घेणे तितकेच महत्त्वाचे आहे. उच्च रक्तदाब आता केवळ वृद्धांचा आजार राहिलेला नाही, तर हा आजार तरुणांमध्येही वेगाने पसरत आहे. बऱ्याचदा लोकांना प्रश्न पडतो की उच्च रक्तदाब ( हाय बीपी ) चा हृदयाशी काय संबंध आहे, परंतु त्यांच्यात थेट संबंध आहे. डॉक्टर म्हणतात की जर बीपी नियंत्रणात नसेल तर त्याचा हृदयावर परिणाम होतो ज्यामुळे हृदयरोग होऊ शकतात आणि हृदय कमकुवत होऊ शकते. परंतु हे संबंध कसे कार्य करते हे समजून घेणे सर्वात महत्वाचे आहे.
आजकालच्या व्यस्त जीवनशैलीमुळे आरोग्याकडे दुर्लक्ष होते. आरोग्य तज्ञांच्या मते, जेव्हा उच्च रक्तदाबामुळे आपल्या धमन्यांवर रक्तदाब पडतो किंवा दाब खूप वाढतो तेव्हा रक्तवाहिन्या कठीण होतात किंवा कडक होतात. येथूनच हृदयावर परिणाम होऊ लागतो. आम्ही तुम्हाला सांगतो की धमन्या जितक्या कठीण असतात तितकेच हृदयाला रक्त पंप करण्यासाठी जास्त शक्ती लागते. ज्यामुळे हृदयावरील दबाव वाढू लागतो. हा दबाव हळूहळू हृदयाला थकवतो.
उच्च रक्तदाब ( हाय बीपी ) हा नेहमीच “सायलेंट किलर” मानला गेला आहे. सुरुवातीला त्याची लक्षणे आढळत नाहीत, म्हणूनच बरेच लोक वर्षानुवर्षे उच्च रक्तदाबासह जगतात आणि त्याबद्दल त्यांना माहिती नसते. अंतर्गतरित्या, ते हृदयाच्या भिंती, धमन्या आणि अगदी मूत्रपिंडांवर देखील परिणाम करते. हे सर्व बदल लक्षात येत नाहीत आणि जेव्हा व्यक्तीला चक्कर येणे, छातीत दुखणे किंवा श्वास घेण्यास त्रास होणे यासारखी लक्षणे दिसतात तेव्हा स्थिती बरीच बिघडते. यामुळे हृदयविकाराचा धोका देखील असतो.
हृदयरोग आणि उच्च रक्तदाब यांच्यातील थेट संबंध
कोरोनरी धमनी रोग (CAD): उच्च रक्तदाबामुळे रक्तवाहिन्यांमध्ये प्लाक जमा होतो, ज्यामुळे हृदयाला रक्तपुरवठा कमी होतो. यामुळे अँजायना किंवा हृदयविकाराचा झटका येतो.
हृदय अपयश: सतत उच्च रक्तदाबामुळे हृदयाचे स्नायू जाड आणि कमकुवत होतात. परिणामी हृदय योग्यरित्या पंप करू शकत नाही. हृदय अपयशामागील हेच कारण आहे.
अतालता: उच्च रक्तदाबामुळे हृदयाचे ठोके अनियमित होऊ शकतात, ज्यामुळे स्ट्रोक, हृदय अपयश आणि हृदयविकाराचा धोका वाढण्यासारख्या गंभीर परिस्थिती उद्भवू शकतात.
स्ट्रोकचा धोका: उच्च रक्तदाबाचा परिणाम केवळ हृदयावरच नाही तर मेंदूवरही होतो. जेव्हा रक्त मेंदूपर्यंत पोहोचत नाही किंवा रक्त प्रवाह थांबतो तेव्हा रक्ताच्या गुठळ्या होण्याची किंवा मेंदूतील रक्तस्त्राव होण्याची शक्यता वाढते कारण मेंदूपर्यंत ऑक्सिजन पोहोचू शकत नाही.
औषध हाच एकमेव उपाय आहे का?
अनेकांना असे वाटते की जर त्यांनी उच्च रक्तदाबाची गोळी घेतली तर सर्वकाही नियंत्रणात येते. पण सत्य हे आहे की केवळ औषध पुरेसे नाही. जीवनशैली व्यवस्थापन हे सर्वात मोठे शस्त्र आहे.
मीठाचे प्रमाण कमी करणे.
दररोज किमान ३० मिनिटे व्यायाम करा.
धूम्रपान आणि मद्यपानापासून दूर रहा.
फळे, भाज्या आणि फायबरयुक्त संतुलित आहार.
ताण व्यवस्थापन, योग आणि ध्यान यांची मदत घ्या.
वयाच्या ३० व्या वर्षानंतर, वर्षातून किमान एकदा आरोग्य तपासणी करा.
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List