लघवीत वारंवार फेस दिसतोय, दुर्लक्ष करू नका; किडनीबाबत शरीर देतंय गंभीर संकेत, निकामी होऊ शकतं किडनी
लघवीचा रंग किंवा वास यावरून तर अनेक आजरांचा अंदाज लावला जातो. पण तुम्हाला माहितीये का की लघवीमध्ये जर फेस दिसून येत असेल तर हे देखील नक्कीच गंभीर आजाराचं लक्षण आहे. लघवीमध्ये फेस येणे ही सामान्य समस्या नाही आणि ती मूत्रपिंड निकामी होण्याचे लक्षण असू शकते. जेव्हा मूत्रपिंडाची फिल्टरिंग क्षमता प्रभावित होते तेव्हा रक्तातील प्रथिने मूत्रात विरघळतात, ज्याला प्रोटीन्युरिया म्हणतात. ही स्थिती मूत्रपिंड निकामी होण्याचे संकेत देते आणि यावर वेळेवर उपचार करणे आवश्यक आहे. लघवीमध्ये फेस येण्याची वेगवेगळी कारणे असू शकतात, ज्यात मधुमेह, उच्च रक्तदाब, मूत्रपिंड संसर्ग आणि स्वयंप्रतिकार रोग यांचा समावेश आहे. लघवीमध्ये फेस येणे आणि त्यावरील उपचारांबद्दल आपण सविस्तरपणे जाणून घेऊया.
मूत्रपिंड निकामी होण्याची चिन्हे:
>मूत्रात फेस आल्याने मूत्रपिंडाचे नुकसान होऊ शकते का?
फेसयुक्त लघवी नेहमीच मूत्रपिंडाच्या नुकसानाचे लक्षण नसते, परंतु ते मूत्रपिंड योग्यरित्या काम करत नसल्याचे लक्षण असू शकते. जर मूत्रपिंड फिल्टर योग्यरित्या काम करत नसतील तर रक्तातील प्रथिने मूत्रात जाऊ शकतात, ज्याला प्रोटीन्युरिया म्हणतात. जर फेसयुक्त लघवी बराच काळ टिकून राहिली तर ते मूत्रपिंडाच्या नुकसानाचे लक्षण असू शकते. इतर लक्षणांमध्ये उच्च रक्तदाब, मधुमेह, वारंवार सूज येणे, भूक न लागणे, थकवा आणि गडद लघवीचा रंग यांचा समावेश आहे. तथापि, कधीकधी लघवीचा जलद प्रवाह, उच्च प्रथिनेयुक्त आहार किंवा निर्जलीकरण यासारख्या सामान्य कारणांमुळे देखील तात्पुरते फेस येऊ शकतो.
>लघवीमध्ये फेस आल्यानंतर किडनी निकामी होण्याची लक्षणे :
1. हात, पाय आणि चेहरा सूजणे: मूत्रपिंडाच्या अयोग्य कार्यामुळे, शरीरात द्रव जमा होतो, ज्यामुळे सूज येते.
2. थकवा आणि अशक्तपणा: मूत्रपिंड निकामी झाल्यामुळे शरीरात विषारी पदार्थांचा साठा होतो, ज्यामुळे सतत थकवा आणि अशक्तपणा येतो.
3. भूक न लागणे: मूत्रपिंडाच्या कार्यात अडथळा निर्माण झाल्यामुळे चयापचय प्रभावित होतो, ज्यामुळे भूक कमी होऊ शकते.
4. गडद रंगाचा किंवा दुर्गंधीयुक्त मूत्र: मूत्रपिंडाच्या अयोग्य कार्यामुळे, मूत्राचा रंग गडद होऊ शकतो किंवा वास येऊ शकतो.
5. श्वास लागणे: शरीरात अतिरिक्त द्रव जमा झाल्यामुळे श्वास घेण्यास त्रास होऊ शकतो.
6. त्वचेला खाज सुटणे: मूत्रपिंड निकामी झाल्यामुळे रक्तात कचरा जमा झाल्यामुळे, त्वचेवर खाज सुटणे आणि लाल पुरळ येऊ शकतात.
7. उलट्या किंवा मळमळ: शरीरात विषारी पदार्थांचे प्रमाण वाढल्यामुळे मळमळ किंवा उलट्या होऊ शकतात.
जर लघवीमध्ये फेस येण्यासोबत यापैकी कोणतीही लक्षणे दिसली तर ती गांभीर्याने घ्यावी आणि डॉक्टरांचा सल्ला घ्यावा.
>मूत्रात फेस आल्याने मूत्रपिंड निकामी होण्याचे प्रकार
1. तीव्र मूत्रपिंड निकामी होणे: ही अचानक होणारी स्थिती आहे ज्यामध्ये मूत्रपिंडाची कार्यक्षमता वेगाने कमी होऊ लागते. याची कारणे संसर्ग, औषधांचा परिणाम किंवा रक्ताभिसरणाचा अभाव असू शकतात.
2. दीर्घकालीन मूत्रपिंड रोग: हा हळूहळू वाढणारा आजार आहे ज्यामध्ये मूत्रपिंडाची कार्यक्षमता हळूहळू कमी होते. त्याची मुख्य कारणे मधुमेह आणि उच्च रक्तदाब असू शकतात.
3. नेफ्रोटिक सिंड्रोम: यामध्ये, मूत्रपिंडाच्या फिल्टरिंग युनिट्स (ग्लोमेरुली) प्रभावित होतात, ज्यामुळे मोठ्या प्रमाणात प्रथिने मूत्रात गळतात.
4. ग्लोमेरुलोनेफ्रायटिस: यामध्ये, मूत्रपिंडाच्या रक्तवाहिन्या सुजतात, ज्यामुळे मूत्रात फेस येणे, गडद रंगाचा मूत्र आणि सूज येणे अशी लक्षणे दिसतात.
>लघवीमध्ये फेस येण्याची वेगवेगळी कारणे असू शकतात
1. प्रोटीन्युरिया: जेव्हा मूत्रपिंड रक्तात प्रथिने ठेवू शकत नाहीत, तेव्हा ते मूत्रात गळते आणि फेस येतो.
2. मूत्रपिंडाचे आजार: जसे की नेफ्रोटिक सिंड्रोम, ग्लोमेरुलोनेफ्रायटिस किंवा क्रॉनिक किडनी रोग, मूत्रात फेस येऊ शकतात.
3. डिहायड्रेशन: शरीरात पाण्याच्या कमतरतेमुळे मूत्र घट्ट होऊ शकते, ज्यामुळे तात्पुरते फेस येऊ शकते.
4. उच्च रक्तदाब आणि मधुमेह: हे मूत्रपिंडांना नुकसान करतात, ज्यामुळे प्रथिने बाहेर पडतात.
5. संसर्ग: मूत्रमार्गाच्या संसर्गामुळे देखील मूत्रात फेस येऊ शकतो.
6. जास्त प्रथिने सेवन: उच्च प्रथिनेयुक्त आहारामुळे मूत्रात फेस येऊ शकतो.
>मूत्रपिंड निकामी होण्यापासून बचाव
1. संतुलित आहार: फळे, भाज्या आणि संपूर्ण धान्ये जास्त खा. मीठ आणि साखरेचे सेवन कमी करा.
2. पुरेसे पाणी प्या: शरीर हायड्रेट ठेवण्यासाठी आणि विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यासाठी दिवसभर पाणी पित रहा.
3. रक्तदाब आणि रक्तातील साखर नियंत्रित करा: उच्च रक्तदाब आणि मधुमेह असलेल्या रुग्णांनी नियमित तपासणी करून घ्यावी.
4. व्यायाम: दररोज किमान ३० मिनिटे व्यायाम करा.
5. औषधे काळजीपूर्वक वापरा: डॉक्टरांनी सांगितल्याप्रमाणे औषधे घ्या आणि अनावश्यक औषधे टाळा.
6. धूम्रपान आणि मद्यपान टाळा: याचा मूत्रपिंडावर वाईट परिणाम होऊ शकतो.
>मूत्रपिंड निकामी होण्यावर उपचार
1. औषधे: उच्च रक्तदाब आणि रक्तातील साखर नियंत्रित करण्यासाठी औषधे दिली जातात.
2. डायलिसिस: जर मूत्रपिंडाची कार्य करण्याची क्षमता गंभीरपणे प्रभावित झाली तर डायलिसिसची आवश्यकता असू शकते.
3. मूत्रपिंड प्रत्यारोपण: जर मूत्रपिंड पूर्णपणे काम करणे थांबवले तर मूत्रपिंड प्रत्यारोपण हा एक पर्याय असू शकतो.
डिस्क्लेमर: जर तुम्हालाही तुमच्या लघवीमध्ये वारंवार फेस येणे जाणवत असेल तर डॉक्टरांचा सल्ला नक्की घ्या. तसेच तपासणीही नक्की करून घ्या.
About The Author

सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List