रेबीज हा रेबीजच्या विषाणूमुळे होणारा जीवघेणा आजार आहे. रेबीज हा कुत्रा चावल्यामुळे होतो. पण आज प्रश्न असा आहे की रेबीज कुत्र्याच्या नखांमुळे देखील होऊ शकतो का? कुत्र्यांशी खेळताना अनेक वेळा कुत्र्यांची नखे मानवी शरीरावर आदळतात. अशा परिस्थितीत लोकांच्या मनात एक भीती आहे की रेबीज नखांमुळे देखील होऊ शकतो. आणि कधीकधी लोक त्याकडे पूर्णपणे दुर्लक्ष करतात, ते देखील धोकादायक ठरू शकते.डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की रेबीजचा धोका सहसा केवळ नखांमुळे नसतो. परंतु जर कुत्र्याची लाळ देखील त्या जखमेच्या संपर्कात आली तर संसर्गाचा धोका वाढू शकतो. अशा परिस्थितीत, सावधगिरी बाळगणे आणि योग्य माहिती असणे महत्वाचे आहे.
जर नखे जखमी झाले असतील तर जखमेची चांगली धुतली पाहिजे आणि डॉक्टरांशी संपर्क साधावा लागेल. त्यात उशीर होता कामा नये. कारण जर कुत्र्याला चुकून रेबीजचा संसर्ग झाला असेल तर आपल्याला रेबीज देखील होऊ शकतो, ज्यावर उपचार करणे शक्य नाही. रेबीज विषाणू सामान्यत: संक्रमित प्राण्याच्या लाळेमुळे पसरतो. कुत्रा, मांजर किंवा कोणताही प्राणी एखाद्या व्यक्तीला चावत असेल तर तो संसर्ग त्याच्या लाळेद्वारे जखमेत जातो. येथूनच शरीरात व्हायरस पसरतो. त्यामुळे जनावराने चावा घेतला किंवा ओरखडे काढले तरी ताबडतोब रेबीज प्रतिबंधक लस घेणे योग्य ठरते.
फक्त खिळ्यातूनही काही धोका आहे का?
गाझियाबादचे जिल्हा पशु कल्याण अधिकारी डॉ. एस. पी. पांडे सांगतात की, नखे खाजवल्याने रेबीज होण्याची शक्यता खूप कमी आहे. परंतु जर कुत्राने अलीकडेच आपली नखे चाटली असतील किंवा त्याचे पंजे चाटले असतील आणि त्याचे नखे किंवा पंजे आपली त्वचा कापतात किंवा रक्तस्त्राव करतात तर संसर्गाचा धोका जास्त असतो. म्हणूनच, स्पष्टपणे समजून घ्या की जेव्हा कुत्र्याच्या लाळेचा आपल्या जखमेशी थेट संपर्क आला असेल तेव्हाच रेबीज होतो.
डॉक्टर काय म्हणतात?
डॉक्टरांचे म्हणणे आहे की, जर कुत्र्याने नखांनी खाजवले असेल तर सर्व प्रथम ओरखडे असलेली जागा साबणाने धुवा. जखमेवर साबण आणि पाण्याने 10 मिनिटे सतत धुवावे. यामुळे विषाणूचा धोका मोठ्या प्रमाणात कमी होतो. जर ओरखडे खोल असेल, रक्तस्त्राव होत असेल, कुत्र्याला रेबीजची लस मिळाली नसेल तर डॉक्टरांशी संपर्क साधावा. आपल्या स्थितीवर अवलंबून, आपले डॉक्टर अँटी-रेबीज लस (एआरव्ही) किंवा टिटॅनस इंजेक्शन (टीटी) ची शिफारस करू शकतात.
खबरदारी कधी घ्यावी?
ओरखडे खोल आहेत
ओरखडे पडल्यावर रक्त बाहेर आले आहे.
भटक्या कुत्र्याला किंवा लसीकरण झाले नाही
खाजवण्यापूर्वी कुत्र्याने पंजा चाटला असावा
कुत्र्याच्या नखांच्या खोल जखमा
असे झाल्यास ताबडतोब डॉक्टरांशी संपर्क साधा.
लसींचा संपूर्ण कोर्स घेणे नेहमीच महत्वाचे असते.
व्यत्यय येण्याचा धोका आहे.
घरगुती उपचारांच्या भानगडीत पडू नका आणि लस घ्या.
कुत्र्यांशी खेळताना अनेक वेळा कुत्र्यांची नखे मानवी शरीरावर आदळतात. अशा परिस्थितीत लोकांच्या मनात एक भीती आहे की रेबीज नखांमुळे देखील होऊ शकतो. अशा परिस्थितीत, सावधगिरी बाळगणे आणि योग्य माहिती असणे महत्वाचे आहे. कारण जर कुत्र्याला चुकून रेबीजचा संसर्ग झाला तर आपल्याला रेबीज देखील होऊ शकतो.
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List