ट्रम्प-पुतिन संघर्ष एका तेल कंपनीला महागात; तेल विहिरी आणि रिफायनरीची करणार विक्री
अमेरिकेच्या निर्बंधांच्या दबावाखाली रशियन तेल कंपन्यांना मोठे नुकसान सहम करावे लागत आहे. ट्रम्प पुतिन संघर्षाचा परिणाम या तेल कंपन्यांवर झाला आहे. रशियाची दुसरी सर्वात मोठी तेल कंपनी ल्युकोइलने आपली आंतरराष्ट्रीय मालमत्ता विकण्याची घोषणा केली आहे. युक्रेन युद्धाच्या पार्श्वभूमीवर गेल्या आठवड्यात कंपनीवर लादण्यात आलेल्या निर्बंधांनंतर रशियाची दुसरी सर्वात मोठी तेल उत्पादक कंपनी ल्युकोइलने सोमवारी सांगितले की, ती आपली आंतरराष्ट्रीय मालमत्ता विकणार आहे. ट्रम्प-पुतिन यांच्यातील शत्रुत्वाची किंमत या तेल कंपनीला मोजावी लागत आहे. या संघर्षामुळे कंपनीला त्यांच्या तेल विहिरी आणि रिफायनरी विकाव्या लागत आहेत.
अमेरिकेच्या निर्बंधांमुळे रशियाच्या दोन मोठ्या तेल कंपन्या कोसळत आहेत. रशियाच्या सर्वात मोठ्या तेल कंपन्यांपैकी एक असलेल्या लुकोइलने अमेरिकेच्या निर्बंधांनंतर त्यांच्या आंतरराष्ट्रीय मालमत्तेची विक्री करण्याची घोषणा केली आहे. लुकोइलचा युरोप, इराक आणि मध्य आशियामध्ये मोठा तेल व्यवसाय आहे. इराकमध्ये, जगातील सर्वात मोठ्या तेल क्षेत्रांपैकी एक असलेल्या लुकोइलचा ७५% हिस्सा आहे.
फेब्रुवारी २०२२ मध्ये युक्रेन युद्ध सुरू झाल्यापासून अमेरिकेने लादलेल्या निर्बंधांमुळे कंपनी आपली मालमत्ता पद्धतशीरपणे विकण्याची ही पहिलीच वेळ आहे. ल्युकोइलने एका निवेदनात म्हटले आहे की, मालमत्ता ओएफएसी वाइंड-डाउन परवान्याअंतर्गत विकली जात आहे. आवश्यक असल्यास, कंपनी आपल्या आंतरराष्ट्रीय मालमत्तेचे अखंड ऑपरेशन सुनिश्चित करण्यासाठी परवान्याची मुदतवाढ मागण्याची योजना आखत आहे.संभाव्य खरेदीदारांकडून बोली लावण्याचा विचार सुरू केला आहे.
२२ ऑक्टोबर रोजी अमेरिकेचे अध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी रशियाच्या सर्वात मोठ्या तेल कंपन्यां, लुकोइल आणि रोझनेफ्टवर निर्बंध लादले. या दोन्ही कंपन्या रशियाच्या कच्च्या तेलाचे ५० टक्के उत्पादन करतात. १५ ऑक्टोबर रोजी ब्रिटनने लुकोइल आणि रोसनेफ्टवर बंदी घातली. हे निर्बंध रशियाचे कच्च्या तेलापासून मिळणारे उत्पन्न कमी करण्याच्या उद्देशाने आहे, असे ब्रिटनने म्हटले आहे. अमेरिकेने लुकोइल आणि रोसनेफ्टवर निर्बंध लादतानाही हाच युक्तिवाद केला.
मॉस्कोस्थित लुकोइल जगातील कच्च्या तेल उत्पादनात २ टक्के वाटा उचलते. लुकोइलचे नाव पश्चिम सायबेरियातील तीन लुकोइल तेल शहरांवरून आले आहे. कंपनीने अद्याप कोणती मालमत्ता विकणार हे जाहीर केलेले नाही. तथापि, खरेदीदारांचे लक्ष जगातील सर्वात मोठ्या तेल क्षेत्रांपैकी एक असलेल्या त्याच्या तेल विहिरी आणि रिफायनरीकडे आहे. लुकोइलची परदेशात सर्वात मोठी मालमत्ता इराकमधील वेस्ट कुर्ना-२ तेल क्षेत्र आहे. हे जगातील सर्वात मोठ्या तेल क्षेत्रांपैकी एक आहे, ज्यामध्ये त्यांचा ७५% हिस्सा आहे. एप्रिलमध्ये या तेल क्षेत्राचे उत्पादन ४८०,००० बॅरल प्रतिदिन ओलांडले. कंपनीकडे बाल्कनमधील सर्वात मोठी बल्गेरियातील १९०,००० बॅरल-प्रतिदिन ल्युकोइल नेफ्टोहिम बर्गास रिफायनरी आणि रोमानियातील पेट्रोटेल तेल रिफायनरी आहे. ल्युकोइल हंगेरी आणि स्लोवाकिया तसेच अझरबैजानच्या SOCAR च्या मालकीच्या तुर्कीच्या स्टार रिफायनरीला तेल पुरवते. ही कंपनी रशियन कच्च्या तेलावर मोठ्या प्रमाणात अवलंबून आहे. ल्युकोइलचा मध्य आशिया आणि युरोपमध्येही तेल व्यवसाय आहे. कंपनीचे युरोपमध्ये तेल टर्मिनल आणि किरकोळ कामकाज आहे, तर कझाकस्तानसह इतर मध्य आशियाई देशांमध्ये अनेक प्रकल्प सुरू आहेत. अमेरिकेच्या निर्बंधांचा ल्युकोइल आणि रोसनेफ्टवर खोलवर परिणाम होईल. कोणतीही जागतिक कंपनी या तेल कंपन्यांसोबत व्यापार करू शकणार नाही. असे करणाऱ्या कंपन्यांना अमेरिकेच्या निर्बंधांना सामोरे जावे लागेल.
लुकोइल आणि रोझनेफ्टवरील अमेरिकेच्या निर्बंधांचा रशिया-युक्रेन युद्धावर अप्रत्यक्ष परिणाम होईल. यामुळे रशियाचे उत्पन्न आणि युक्रेनमधील युद्ध लांबवण्याची त्याची क्षमता कमी होईल. रशियाच्या बजेटपैकी सुमारे ४०% तेल आणि वायूच्या महसुलावर अवलंबून आहे. अमेरिकेचा असा हेतू आहे की या निर्बंधांमुळे मॉस्कोच्या महसुलाला हानी पोहोचवून त्यांच्या आर्थिक स्थिती कमकुवत झाल्यास युद्धासाठीचा त्यांचा खर्च कमी होईल आणि युद्धाची तीव्रता कमी होईल.
About The Author
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List