हवाई किलाउआ ज्वालामुखीचा उद्रेक; 1500 फूट उंचीचा लाव्हा उसळला
हवाई बेटावर स्थित किलाउआ ज्वालामुखीचा पुन्हा एकदा उद्रेक झाला आहे. हा जगातील सर्वात सक्रिय ज्वालामुखींपैकी एक आहे. गेल्या वर्षीच्या अखेरीपासून तो सतत लाव्हा बाहेर टाकत आहे. दर काही दिवसांनी या ज्वालामुखीतून लाल, तप्त, चमकणाऱ्या दगडांचे कारंजे सोडतो. ज्वालामुखीचा हा उद्रेक बघण्यासाठी स्थानिक आणि पर्यटक मोठ्या संख्येने येत आहेत. हवाईच्या किलाउआ ज्वालामुखीचा डिसेंबरपासून 34 वेळा उद्रेक झाला आहे. यावेळी १,३००-१,५०० फूट उंचीच्या लाव्हाच्या कारंज्यामधून त्याचा उद्रेक झाला. ज्वालामुखीच्या खाली असलेल्या मॅग्मामधून लावा उसळत आहे.
डिसेंबरपासून ३४ व्या वेळी किलाउआचा उद्रेक झाला. शास्त्रज्ञांचे म्हणणे आहे की हे सर्व उद्रेक एकाच मोठ्या उद्रेकाचा भाग आहेत. मॅग्मा (ज्वालामुखीतील गरम वितळलेला खडक) त्याच मार्गाने पृष्ठभागावर येत आहे. यावेळी, दक्षिणेकडील व्हेंटमधून लावाचे फवारे १,३०० फूट (सुमारे ४०० मीटर) उंचीपर्यंत उडाले. हा उद्रेक सुमारे ६ तास चालला आणि नंतर तो शांत झाला. सुदैवाने, सर्व लावा हवाई ज्वालामुखी राष्ट्रीय उद्यानातील विवरातच राहिला. त्यामुळे कोणत्याही इमारती किंवा निवासी क्षेत्रांना कोणताही धोका नाही.
किलाउआ येथील हॅलेमाउमाऊ क्रेटरच्या खाली, एक मॅग्मा चेंबर आहे. तो दर सेकंदाला पृथ्वीच्या आतून ५ घन यार्ड (३.८ घन मीटर) मॅग्मा बाहेर काढत आहे. हा चेंबर फुग्यासारखा फुगतो आणि वरच्या चेंबरमधून मॅग्मा बाहेर ढकलतो. नंतर तो भेगांमधून बाहेर पडतो. डिसेंबरपासून झालेल्या अनेक उद्रेकांमुळे हवेत लावा उधळला गेला आहे. कधीकधी तो १,००० फूट (३०० मीटर) उंच टॉवर बनवतो. हे घडते कारण मॅग्मा वायूंनी भरलेला असतो. जेव्हा तो अरुंद, पाईपसारख्या उघड्यांमधून वर येतो तेव्हा वायूंचा स्फोट होतो. वरचा जड मॅग्मा जुन्या उद्रेकापासून येतो, जिथे वायू आधीच बाहेर पडला आहे. नवीन मॅग्मा जमा होतो आणि तो वर ढकलतो आणि ज्यावामुखीचा उद्रेक होतो.
About The Author
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List