दरवर्षी अंदाजे 20 लाख लोक यकृताशी संबंधित आजारांमुळे मरतात. याचा अर्थ जगभरातील एकूण मृत्यूंपैकी सुमारे 4 टक्के मृत्यू यकृतामुळे होतात. यकृत निरोगी ठेवण्यात आहाराची खूप महत्त्वाची भूमिका असते. यकृत हा शरीरातील सर्वात मोठा अंतर्गत अवयव आहे आणि तो 500 हून अधिक कार्ये करतो. ते प्रथिने पचवणे, खनिजे साठवणे, पित्त तयार करणे आणि रक्त फिल्टर करणे अशी कार्ये करते. ते अल्कोहोल आणि ड्रग्ज सारख्या विषारी पदार्थांचे विघटन आणि चयापचय देखील करते. म्हणून, चांगल्या आरोग्यासाठी आणि तंदुरुस्तीसाठी यकृत निरोगी ठेवणे महत्वाचे आहे. अशा परिस्थितीत, जर तुम्हालाही तुमचे यकृत नेहमी निरोगी ठेवायचे असेल, तर हे 4 पेये नियमितपणे घ्या.
कॉफी – कॉफी पिणाऱ्यांसाठी एक चांगली बातमी आहे. तज्ञांच्यानुसार, जर तुम्ही मर्यादित प्रमाणात कॉफी प्यायली तर ते तुमचे यकृत निरोगी ठेवेल. नियमितपणे कॉफी पिल्याने नॉन-अल्कोहोलिक फॅटी लिव्हर डिसीज (NAFLD) आणि लिव्हर फायब्रोसिस सारख्या आजारांचा धोका कमी होतो. हे कॉफीमध्ये असलेल्या अँटीऑक्सिडंट्समुळे होते जसे की क्लोरोजेनिक अॅसिड जे जळजळ कमी करते आणि यकृताच्या पेशींचे संरक्षण करते. २०१६ च्या एका अभ्यासात असे आढळून आले की दररोज दोन कप कॉफी पिल्याने जवळजवळ सर्व प्रकारच्या यकृताच्या आजारांचा विकास रोखता येतो. यामुळे फॅटी लिव्हर आणि लिव्हर कॅन्सरचा धोका देखील कमी होतो. कॉफी पिताना त्यात साखर किंवा जास्त क्रीम घालू नका. कॅफिनेटेड कॉफी देखील असेच फायदे देते.
ग्रीन टी – यकृताचे आजार रोखण्यासाठी आणि बरे करण्यासाठी ग्रीन टी प्रभावी आहे. त्यात EGCG सारखे कॅटेचिन असतात जे यकृतासाठी फायदेशीर असतात. 2015 मध्ये केलेल्या एका अभ्यासात असे आढळून आले की ग्रीन टी शरीरातील चरबीच्या हालचाली नियंत्रित करते, ज्यामुळे यकृतामध्ये चरबी जमा होण्यास प्रतिबंध होतो. ग्रीन टीमध्ये असलेले पॉलीफेनॉलिक अँटीऑक्सिडंट्स यकृतासाठी खूप फायदेशीर असतात. त्यातील अँटिऑक्सिडंट्स शरीरातील ऑक्सिडेटिव्ह ताण कमी करतात, जो यकृताच्या नुकसानाचे एक प्रमुख कारण आहे. दररोज एक ते दोन कप ग्रीन टी पिणे फायदेशीर ठरू शकते.
बीटचा रस – बीटचा रस यकृतासाठी एक नैसर्गिक औषध मानला जाऊ शकतो. त्यात नायट्रेट्स आणि अँटीऑक्सिडंट्स भरपूर प्रमाणात असतात, विशेषतः बीटालेन्स, जे जळजळ कमी करतात आणि शरीरातील विषारी पदार्थ बाहेर काढण्यास मदत करतात. २०१९ च्या एका अभ्यासात असे आढळून आले की बीटरूटचा रस यकृतातील ऑक्सिडेटिव्ह नुकसान आणि जळजळ कमी करू शकतो. आठवड्यातून एकदा किंवा दोनदा बीटरूटचे गोळे घेणे फायदेशीर ठरू शकते, परंतु ते मर्यादित प्रमाणात घेणे महत्वाचे आहे.
चहा – चहा पिऊनही यकृताची काळजी घेता येते. चहा संपूर्ण शरीरासाठी चांगला आहे आणि काही अभ्यासातून असे आढळून आले आहे की ते यकृताचे देखील संरक्षण करते. तथापि, दूध आणि साखर घालून बनवलेला चहा फायदेशीर असतो. २०२१ च्या एका अभ्यासात असे आढळून आले की चहाच्या सेवनाने यकृतातील चरबी जमा होणे आणि जळजळ कमी होते. हे ऑक्सिडेटिव्ह ताण कमी करते आणि आतड्यांचे आरोग्य देखील सुधारते. हा परिणाम विशेषतः उलोंग चहा आणि डार्क टीमध्ये दिसून आला. साखरेशिवाय चहा पिणे चांगले. दररोज दोन ते तीन कपांपेक्षा जास्त कॅफिन पिऊ नका, जेणेकरून जास्त कॅफिनमुळे यकृतावर दबाव येणार नाही.
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List