दिल्ली उच्च न्यायालयाने अलीकडेच जॉन्सन अँड जॉन्सनची कंपनी JNTL कन्झ्युमर हेल्थला ORSL पेयांचा जुना साठा विकण्याची परवानगी देण्याचा आदेश दिला आहे. FSSAI च्या बंदीवर ही तात्पुरती स्थगिती आहे, ज्यात म्हटले आहे की WHO च्या WHO OR च्या मानकांची पूर्तता न करणार् या पेयांवर ‘ORS’ हा शब्द वापरला जाऊ शकत नाही.
कोर्टाच्या या निर्णयाने डॉक्टर आणि आरोग्य तज्ज्ञ आश्चर्यचकित झाले आहेत. त्यांचा असा विश्वास आहे की कंपन्या ORS सारख्या नावांसह साधे गोड पेय विकत आहेत, जे लोकांना गोंधळात टाकतात. बऱ्याच वेळा पालक डिहायड्रेशनमध्ये मुलांना असे पेय देतात, परंतु ते वास्तविक ORS नसते आणि यामुळे योग्य उपचारांना विलंब होतो, ज्यामुळे मुलाची प्रकृती आणखी बिघडू शकते.
वास्तविक ORS म्हणजे काय?
WHO च्या मते, ORS (ओरल रिहायड्रेशन सोल्यूशन) हे एक अचूक औषधासारखे द्रावण आहे, ज्याचे प्रमाण निश्चित आहे. पाण्यात मीठ, पोटॅशियम आणि ग्लुकोज यांचे योग्य संतुलन असते. यात प्रति लिटर सुमारे 2.6 ग्रॅम सोडियम क्लोराईड, 1.5 ग्रॅम पोटॅशियम क्लोराईड, 2.9 ग्रॅम ट्रायसोडियम सायट्रेट आणि 13.5 ग्रॅम ग्लूकोज असते.
बाजारातील ORS मध्ये साखरेचे प्रमाण अधिक
परंतु बाजारातील बऱ्याच ORS सारख्या पेयांमध्ये साखरेचे प्रमाण खूप जास्त आणि इलेक्ट्रोलाइट्स कमी असल्याचा दावा केला जातो. हेच कारण आहे की डिहायड्रेशन बरे करण्याऐवजी, ते शरीरात पाण्याची कमतरता वाढवू शकते, विशेषत: लहान मुलांमध्ये जिथे स्थिती त्वरीत गंभीर होऊ शकते.
घरी ORS कसा बनवायचा?
अतिसार हे भारतातील लहान मुलांच्या मृत्यूचे तिसरे प्रमुख कारण आहे अतिसार हे भारतातील 5 वर्षांखालील मुलांच्या मृत्यूचे तिसरे प्रमुख कारण आहे, ज्याचा सुमारे 13 टक्के मृत्यू हा आहे. NFHS-5 नुसार, अतिसार झाल्यास केवळ 60% मुलांना योग्य ओआरएस मिळते. अशा परिस्थितीत, जर चुकीच्या लेबलांसह ORS सारखे पेय बाजारात विकले जात राहिले तर लोक वास्तविक ORS पासून दूर जातील आणि मुलांच्या जीवाला अधिक धोका असेल.
ORS ची आवश्यकता कधी असते?
तज्ज्ञांच्या मते, मूल, वृद्ध, गर्भवती महिला, स्तनदा आई, मधुमेह किंवा प्री-डायबेटिक रुग्णाला घरात अतिसार असेल आणि शरीरात पाण्याची कमतरता असेल तर त्वरित ORS देणे सर्वात महत्वाचे आहे. जुलाबासाठी सर्वात चांगले औषध ORS मानले जाते .
घरी ORS कसा बनवायचा?
डॉक्टरांनी सांगितले की आपण फक्त 5 मिनिटांत घरी योग्य प्रमाणात ORS तयार करू शकता. इंडियन अ‍ॅकॅडमी ऑफ पेडियाट्रिक्सने ही पद्धत शिफारस केली आहे, म्हणून या प्रमाणात नेमकी काळजी घेणे महत्वाचे आहे. यासाठी प्रथम एक लिटर पाणी उकळवा आणि थंड होऊ द्या. जेव्हा पाणी सामान्य तापमानात येईल तेव्हा त्यात 6 चमचे साखर आणि अर्धा चमचा मीठ मिसळा. लक्षात ठेवा की साखर जास्त नाही किंवा जास्त मीठ नाही. केवळ योग्य प्रमाणातच शरीराला योग्य हायड्रेशन मिळू शकते.
(डिस्क्लेमर: या आर्टिकलमध्ये देण्यात आलेली माहिती व उपाय हे सामान्य ज्ञानावर आधारित आहेत. आमचा याला दुजोरा नाही. ते अवलंबण्यापूर्वी तज्ज्ञांचा सल्ला जरूर घ्यावा.)
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List