हिवाळा असल्याने देशभर थंडीची लाट आहे. हा ऋतू खूप धोकादायक आहे. त्यामुळे या ऋतूत निरोगी राहण्यासाठी सर्दी टाळणे खूप महत्वाचे आहे. कारण, या ऋतूतील थंड वाऱ्यांचा आरोग्यावर थेट परिणाम होतो. कडाक्याची थंडी टाळण्यासाठी लोक काय करत नाहीत? लोकरीचे कपडे घालण्यापासून ते आगीने हात गरम करण्यापर्यंत ते त्याचा अवलंब करतात.
जेव्हा तापमान कमी असते तेव्हा थंडीचा परिणाम शरीराच्या काही भागांवर प्रथम होतो. त्याच वेळी, काही अवयव अत्यंत तापमान संवेदनशील असतात. आता प्रश्न असा आहे की, शरीराच्या कोणत्या भागाला सर्वात जास्त थंडी जाणवते? यामागचे वैज्ञानिक कारण काय आहे? ते कसे टाळता येईल? चला तर मग जाणून घेऊया या प्रश्नांविषयी-
‘हे’ भाग सर्वात थंड वाटतात
मेडिकल न्यूज टुडेच्या रिपोर्टनुसार, शरीराला हात आणि पाय, विशेषत: बोटांमध्ये सर्वात जास्त थंडी जाणवते. तथापि, नाक आणि कान देखील समाविष्ट आहेत. याचे मुख्य कारण म्हणजे शरीराची तापमान नियंत्रण प्रणाली, जी आतील मुख्य अवयवांना वाचविण्यासाठी या अवयवांमधून उष्णता नक्कीच काढते.
हात आणि पायांमध्ये सर्वात जास्त थंडी पडण्याची कारणे
हिवाळ्यात आपले शरीर प्राथमिक प्रणालीनुसार कार्य करते. त्याचे पहिले काम म्हणजे मेंदू, हृदय आणि इतर अवयवांसारख्या शरीराच्या आवश्यक अवयवांना त्यांच्या सामान्य तापमानात 37 डिग्री सेल्सिअस ठेवणे, जेणेकरून ते योग्यरित्या कार्य करत राहतील. हे कार्य करण्यासाठी, शरीर संरक्षणाचा एक प्रकार म्हणून व्हॅसोकॉन्स्ट्रक्शन करते. याचा अर्थ असा आहे की हात आणि पायांच्या रक्तवाहिन्या आकुंचन पावतात . यामुळे हात आणि पायांच्या दिशेने उबदार रक्ताचा प्रवाह कमी होतो. रक्ताच्या मंद प्रवाहामुळे हातापायांमध्ये उष्णता कमी पोहोचते. यामुळे हात पाय वेगाने थंड होतात.
‘हे’ अवयवही लवकर थंड होतात
हात आणि पायांनंतर नाक आणि कान सर्वात थंड होतात. याचे मुख्य कारण म्हणजे हे अवयव सर्वात खुले असतात, ज्यामुळे ते बाह्य तापमानाच्या संपर्कात येतात. आरोग्य तज्ञांच्या मते, थंड हवा सर्वात जास्त नाक आणि कानातून शरीरात प्रवेश करते, ज्यामुळे फुफ्फुसे थंड होतात आणि व्यक्तीला थंडी वाजते.
सर्दीपासून बचाव करण्यासाठी काय करावे?
थंडी सुरू होताच शरीराचे तापमान झपाट्याने खाली येऊ लागते. अशा परिस्थितीत थंड पाण्याऐवजी कोमट पाणी पिणे फायदेशीर ठरेल. सकाळी कोमट पाणी प्यायल्याने शरीरातील विषारी तत्त्वे काढून टाकतात आणि पचनक्रिया सुधारते. तसेच, सर्दी टाळण्यासाठी आपल्या हातावर आणि पायांवर हातमोजे आणि मोजे घाला. सकाळी किंवा संध्याकाळी हलके धावणे, वेगवान चालणे किंवा योगा करण्याची सवय लावा.
सौ. मनिषा-थोरात-पिसाळ गेल्या १२ वर्षांपासून पत्रकारिता क्षेत्रात कार्यरत आहेत. ‘‘न्यूज एक्सप्रसे मराठी’’ या पुणे जिल्ह्यातील आघाडीच्या न्यूज पोर्टलच्या कार्यकारी संपादक म्हणून जबाबदारी सांभाळत आहेत. सामाजिक, राजकीय, शैक्षणिक आणि औद्योगिक क्षेत्रातील विविध समाजपयोगी उपक्रमांमध्ये त्यांनी योगदान दिले आहे.
Comment List